Η Αμερικανίδα ερευνήτρια Υβόννη Χάντ (Yvonne Hunt) μιλά στο «Σ.Θ.»
- Διατεθειμένη να ολοκληρώσει την έρευνά της για τον τόπο μας, τις παραδόσεις του και τους χορούς του.
Toυ Δημητρίου Γ. Νάτσιου
Επισκέπτεται δυο φορές το χρόνο την Ελλάδα, έχει κάνει τις Σέρρες κέντρο του ερευνητικού της έργου. Η Υβόννη Χάντ ( Yvonne Hunt) είναι εθνολόγος- ερευνήτρια, συγγραφέας και δασκάλα Ελληνικών χορών.
Γεννήθηκε στην Αριζόνα αλλά μένει στην παραθαλάσσια πόλη των ΗΠΑ, το Σιάτλ, και είναι δεμένη με την χώρα μας εδώ και 40 χρόνια.
Ηχογραφημένες συνεντεύξεις από κατοίκους του Νομού, μεγάλος όγκος φωτογραφικού υλικού, βιντεοκασέτες από παραδοσιακά έθιμα και γλέντια, δίσκοι cd και βιβλία συνθέτουν το πλούσιο έργο της.
Τις τελευταίες εβδομάδες βρίσκεται στις Σέρρες και λίγο πριν φύγει την συναντήσαμε για να μας λύσει απορίες, να μας μιλήσει για την αγάπη της για τον χορό και την έρευνά της.
Με παρότρυνση του εκπαιδευτικού Βασίλη Γιαννογλούδη – οποίος κανόνισε το ραντεβού- αλλά και τις συστάσεις και άλλων φίλων, η συνάντησή μας έγινε το απόγευμα της περασμένης Δευτέρας 14 Μαρτίου.
Ποιο ήταν το ερέθισμα ώστε εσείς από την Αμερική να ασχοληθείτε με την Ελλάδα και με ποιο τρόπο έγινε η σύνδεση με τον Νομό Σερρών;
Η πόλη που ζω στην Αμερική ήταν παραθαλάσσια και ερχόταν καράβια με Έλληνες που εργάζονταν σε αυτά. Την εποχή εκείνη είχαμε δυο καταστήματα διασκέδασης (νυχτερινά καταστήματα- μπουζούκια). Ήξερα μερικούς χορούς, φολκλορικούς χορούς, από τα Βαλκάνια. Αυτοί που χόρευαν προσέγγιζαν τον χορό μόνο από τα βήματα, εγώ ήθελα κάτι περισσότερο, ήθελα να μάθω για την παράδοση. Έμαθα που λειτουργούν τα μπουζουξίδικα και έβλεπα τους χορούς. Εμείς ξέραμε ότι οι Έλληνες χορεύουν πέντε χορούς, συρτό, καλαματιανό, τσάμικο, ζεμπέκικο, (χασαποσέρβικο), βαρύ χασάπικο και που και που πεντοζάλη.
Έβλεπα στα καταστήματα αυτά ότι τα νέα παιδιά (ναύτες) πήγαιναν στους οργανοπαίκτες, που ήταν Έλληνες από την Ελλάδα, να ζητήσουν μία παραγγελιά, ένα τραγούδι και οι οργανοπαίκτες να μην έχουν ιδέα για αυτό που θέλουν.
Μου έκανε φοβερή εντύπωση αυτό. Έλληνας να ζητά κάτι από τον οργανοπαίκτη και ο μουσικός να μην ξέρει τι λέει.
Ρώτησα τότε τους καταστηματάρχες- γιατί δεν ήξερα τότε Ελληνικά- γιατί οι οργανοπαίκτες δεν ικανοποιούν τις παραγγελίες των χορών και τότε μου είπαν ότι οι ναύτες (πελάτες) είναι από διάφορα μέρη της Ελλάδας ενώ οι οργανοπαίκτες όχι και για αυτό δεν γνωρίζουν όλους τους χορούς.
Τότε κατάλαβα ότι υπάρχουν πιο πολλοί χοροί από τους πέντε – έξι που ήξερα. Και είπα θα πάω στην Ελλάδα να μάθω. Τότε ήρθα το 1975 για πρώτη φορά στην Ελλάδα, δεν είχα μάθει σχεδόν τίποτα. Το 1978 ήλθα πάλι για ένα μήνα, τότε είπα ότι πρέπει να πάω στην Ελλάδα για ένα χρόνο για να μάθω όλα αυτά που θέλω.
Έμεινα στην Αθήνα 14 χρόνια, ήμουν βοηθός του Σίμωνα Καρρά στο σύλλογο προς διάδοση της Εθνικής Μουσικής και μετά, για άλλα 7χρόνια, έμεινα εκεί για να διδάξω Ελληνικούς χορούς στους Έλληνες.
Στο Νομό Σερρών ήρθα πρώτη φορά το 1980. Ήρθα για να δω τα αναστενάρια στην Αγία Ελένη. Είδαν εκεί οι οργανοπαίκτες πως μία Αμερικανίδα χορεύει Ελληνικούς χορούς και δεν μπορούσαν να το πιστέψουν.
Το 1982 είχα επισκεφθεί τον Σοχό για την Καθαρά Δευτέρα είδα τον κ. Καρακώστα για δεύτερη φορά . Τον είχα γνωρίσει στην Αγία Ελένη.
Του είπα ότι θέλω να μάθω χορούς από διάφορα μέρη.
«Αν θέλεις να μάθεις για την παράδοση να έρθεις στο δικό μας χωριό μου είπε και μπράβο είχε δίκαιο. Στο μεταξύ συναστράφηκα με τους Φλαμπουριώτες που μένουν στην Αθήνα και με άλλους Σερραίους που μένουν στην Αθήνα.
Πρώτη φορά επισκέφθηκα το Φλάμπουρο το 1987. Νωρίτερα το 1983 είχα επισκεφθεί την Κοίμηση και το Ποντισμένο είδα το έθιμο Κεσκέκια.
Έτσι άρχισα να πηγαίνω από το ένα χωριό στο άλλο και στο άλλο και ακόμη μαθαίνω χορούς.
Είχα γνωρίσει τη Δόμνα Σαμίου, είχα μία ελαφριά φιλία και όταν οι Φλαμπουριώτες παρουσίασαν το έθιμο Λαζαρίνες στην Αθήνα.
Είχε εντυπωσιαστεί θυμάμαι η Δόμνα Σαμίου από το έθιμο αλλά δεν είχε, πλέον, συνεργασία με την ΕΡΤ.
Με τι συχνότητα έρχεστε στην Ελλάδα και τι ερευνάτε;
Προσπαθώ να είμαι δυο φορές το χρόνο στην Ελλάδα. Τώρα με τον κορωνοϊό πολλά πράγματα έχουν αλλάξει.
Προσπαθώ να είμαι εδώ στις Αποκριές και το καλοκαίρι από τις 17 Ιουλίου, γιατί παρακολουθώ το πανηγύρι στην Μαυροθάλασσα. Εκεί κάνουν ωραία πράγματα ακόμη.
Κάνουν πάλη, το γύρο του χωριού με τα όργανα, μαζεύουν δώρα για την εκκλησία, είναι σαν ένα παλιό πανηγύρι. Το παρακολουθώ 12-15 χρόνια.
Τι σας συγκινεί στο πανηγύρι της Μαυροθάλασσας;
Με παρότρυνε να πάω ο κ. Καρακώστας, επειδή κατάλαβε το ενδιαφέρον μου για την παράδοση. Το πανηγύρι τους είναι κάτι από την Αρχαία Ελλάδα. Παίρνουν κλαδιά από δένδρα, πηγαίνουν γύρω – γύρω στο χωριό, οι γυναίκες δένουν πετσέτες και πολλά πράγματα πάνω στο κλαδί.
Μερικές από τις πετσέτες τις δίνουν στους παλαιστές, επειδή έχουν πολύ καλή παλαίστρα εκεί.
Παλιά διοργάνωναν αγώνες , έριχναν λίθους και κρίμα που τα σταμάτησαν.
Για τις εκδηλώσεις της Αποκριάς ποια μέρη του Νομού έχετε επισκεφθεί και τι σας έχει εντυπωσιάσει;
Έχω επισκεφθεί το Φλάμπουρο, την Ανθή, το Βαμβακόφυτο, το Μελενικίτσι, το Ποντισμένο.
Είναι τα πιο αυθεντικά καρναβάλια (όχι καρναβάλια—αποκριάτικα) δεν είναι κοσμικά.
Διαβάζουμε ότι το επίκεντρο του ερευνητικού σας έργου είναι οι Σέρρες; Γιατί;
Ναι στην Βιβλιοθήκη Σερρών, εκεί δουλεύω αυτές τις μέρες που βρίσκομαι στην Ελλάδα.
Τώρα δουλεύω τις φωτογραφίες και τα σλαιτς τα οποία δωρίζω.
Το Βιβλίο σας «Μία φωλιά από χρυσάφι» που έχετε γράψει για το Νομό Σερρών από πού το εμπνευστήκατε;
Τον δανείστηκα, τον τίτλο, από τους Τούρκους οι οποίοι έλεγαν ότι ο Νομός Σερρών είναι πολύ γόνιμος. Ότι έσπερναν ήταν πολύ ωραίο. Αυτό είδα και εγώ , ότι εδώ υπάρχει πολιτιστικός πλούτος στον τόπο σας. Είναι μία φωλιά από χρυσάφι οι Σέρρες για τις παραδόσεις, τον χορό, τα έθιμα
Τι σε ευχαριστεί και τι σας στενοχωρεί όλα αυτά τα χρόνια που επισκέπτεσθε το Νομό Σερρών;
Με στεναχωρούν ορισμένα πράγματα που βλέπω από τους χοροδιδασκάλους. Δεν προσέχουν τις λεπτομέρειες, από χωριό σε χωριό.
Ας πούμε δυο χωριά, το Φλάμπουρο και την Ανθή. Αν πάτε εκεί θα πείτε ότι χορεύουν τα ίδια. Χορεύουν τα ίδια άλλα υπάρχουν μικρές παραλλαγές. Μπορούν να χορέψουν μαζί χωρίς πρόβλημα αλλά δεν είναι ακριβώς το ίδιο.
Σε άλλα χωριά, χορεύουν γκάιντα, αλλά δεν είναι ακριβώς το ίδιο. Υπάρχουν διαφορετικοί χρόνοι στους χορούς από χωριό σε χωριό.
Με ευχαριστούν οι παρέες , οι χοροί, ήμασταν την πιο προηγούμενη Κυριακή στο Φλάμπουρο και χορεύαμε. Αυτές οι παρέες είναι σαν να βρίσκομαι στο δικό μου χωριό.
Τέτοιες παρέες μπορεί να είναι στο Φλάμπουρο, στη Σκοτούσσα, στο Βαμβακόφυτο και διασκεδάζουμε μαζί.
Έχετε γράψει και άλλο βιβλίο;
Ναι και έχει τον τίτλο «οι παραδοσιακοί χοροί στην Ελληνική κουλτούρα». Είναι βιβλίο για τους χορούς σε όλη την Ελλάδα, εκδόθηκε στην Αθήνα, στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών.
Στη Θεσσαλονίκη εκδόθηκε το Βιβλίο «Μία Φωλιά από Χρυσάφι», για το Νομό Σερρών που είναι δίγλωσσο, Ελληνικό και Αγγλικό.
Αυτό που αξίζει να αναφέρω είναι ότι τους ζουρνάδες του Καρακώστα τους έφερα στην Αμερική για τουρνέ και έγινε και ηχογράφηση .
Ηχογραφήθηκαν σε ένα σύγχρονο στούντιο, παράλληλα έγινε και τουρνέ αλλά το κυριότερο είναι ότι προέκυψε ένα cd.
Αυτό έγινε το 1998. Κανόνισα να έρθουν τρείς οργανοπαίκτες από το Φλάμπουρο, αρχίσαμε στο Σικάγο, Σιάτλ, Σαν Φραντσίσκο, Νέα Υόρκη. Εγώ δίδασκα του χορούς τους και αυτοί έπαιζαν. Έγινε παρά πολύ καλή δουλειά.
Πως τροφοδοτείται το πάθος σας για την έρευνα των χορών στην Ελλάδα;
Συνήθως όταν αρχίζω κάτι θέλω να το τελειώσω. Υπήρχαν στιγμές που είπα ότι θα τα παρατήσω. Δεν μπορούν να καταλάβουν το πάθος που έχω.
Σ.Σ.Η Υβόννη Χάντ ( Yvonne Hunt) σε μία αναμνηστική φωτογραφία με τον Δημοσιογράφο Δημήτριο Νάτσιο, κατά την διάρκεια της συνέντευξης που παραχώρησε στο «Σ.Θ.»
https://sertharros.gr/spanios-o-politistikos-ploytos-toy-nomoy-serron/?fbclid=IwAR3UTijNm-57wW6gsTEXmaIQlgkf5QUE0mWyGMyBUJtmJWDKB56_rssYwLc
No comments:
Post a Comment